Feminisme is in de moderne tijd niet meer weg te denken. Het onderwerp is niet alleen van deze tijd. Een van de belangrijkste romanschrijfsters uit de 18de eeuw was Belle van Zuylen. Een belangrijk thema in haar werk was de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen. Ze vond dat vrouwen de mogelijkheid moesten krijgen om zélf na te denken, te leren en te studeren.

"Ik heb geen talent voor ondergeschiktheid." Deze uitspraak van Belle ken je waarschijnlijk wel. Daarmee maakte ze (in 1764) aan de Schot James Boswell, die toen in Utrecht studeerde, duidelijk dat hij niet op haar moest rekenen voor een huwelijk. Of hij daar zelf op uit was, is overigens de vraag: een paar dagen eerder had hij aan een Engelse vriend over Belle geschreven: "She is much my superior. One does not like that". Het lastige, voor haarzelf, was dat er meer huwelijkskandidaten waren die haar intellectuele 'inferiors' waren...

Geboren in de adellijke familie Van Tuyll van Serooskerken kwam Belle niets tekort. Tot haar 31ste woonde zij in Slot Zuylen, dat net buiten Utrecht ligt en nog steeds te bezoeken is. De koude winters bracht Belle met haar familie hier door, aan de Kromme Nieuwegracht. Kunnen we haar als Nederlandse beschouwen? Zelf deed ze dat wel. Ze spreekt van "ma patrie" en "mon pays". Ze herinnert zich verhalen die ze als kind las, zoals het grappige Urbaan en Isabel. En naarmate de politieke situatie in Europa benarder wordt, voelt ze zich er, later in Zwitserland, meer mee verbonden. Soms noemt ze Nederlanders wel "flegmatiek" of spreekt ze van de "Bataafse traagheid": vanuit Neuchâtel raadt ze haar jonge neef Willem-René ook aan om zich van zijn landgenoten te onderscheiden en niét zo te treuzelen en over onnozele dingen te kletsen: Ne keuvelez pas!

Toch werd ze raar aangekeken. Een vrouw van adel met interesse voor politiek, wiskunde, natuurkunde, filosofie en klassieke talen? Dat kon niet. Ze mocht niet studeren aan de universiteit van Utrecht. Gelukkig hield dat haar niet tegen: ze volgde alsnog openbare lezingen van Utrechtse hoogleraren en nam privéles.

Ze had er een dubbel gevoel over. Enerzijds is ze er trots op dat haar familie alleen fatsoenlijke mensen had voortgebracht. Anderzijds steekt ze in haar eerste gepubliceerde verhaal, Le Noble (1763), de draak met een veeleisende adellijke vader: de dochter 'wint' en trouwt met iemand van veel lagere adel. In die 'Nederlandse periode' vindt Belle/Isabelle dat adel niet méér voorstelt dan het recht (voor mannen...) om te jagen, en ze heeft daarover onenigheid met haar broers. Later denkt ze er soms anders over. Maar één van haar zeldzame in het Nederlands geschreven teksten (1799) begint zo: Adeldom is niet meer. Zult gij haar lot beklaagen?