Wat is de Hollandse waterlinie?

location: Botanische Tuinen / Fort Hoofddijk

In de jaren 1816-1824 worden rondom Utrecht diverse forten aangelegd

Uitsnede van Utrecht op een kaart van de Nieuwe Hollandse Waterlinie tussen de Bakkerskil en de Zuiderzee.source: Nationaal Archief - 4.OSK H97

In de jaren 1816-1824 worden rondom Utrecht diverse forten aangelegd

De eerste forten bestonden slechts uit aardwerk zonder bebouwing en omgeven door een gracht.

Fort Hoofddijk was een onderdeel van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie

Kaart van het gedeelte van de Nieuwe Hollandse Waterlinie tussen de Zuiderzee en de Lek met weergave van de inundatiegebieden en de verdedigingswerken.source: 2093-1/ Het Utrechts Archief

Fort Hoofddijk was een onderdeel van de Nieuwe Hollandsche Waterlinie

De waterlinie was een 19de-eeuwse verdedigingslinie. Het bestond vooral uit onderwaterzetting met behulp van sluizen om de vijand tegen te houden. De Waterlinie moest de grote steden in het westen van Nederland beschermen.

Op plekken die te hoog lagen werden forten gebouwd

Randen, Wiel van der / Spaarnestad Photo (05887) op 30-11-1939. Tweede Wereldoorlog. Militaire mobilisatie. Gemobiliseerde soldaten van de veldartillerie op oefening trekken met moeite een paar paarden door modder en water in inundatiegebied, dat deel is van de Hollandse waterlinie. Nederland, plaats onbekend [Grebbelinie , omgeving Asschat, Leusden, Achterveld; 'Vijfde inundatiekom' (Asschatterkom) aan het Valleikanaal, provincie Utrecht], 30 november 1939.source: Nationaal Archief [7.000SPABB]

Op plekken die te hoog lagen werden forten gebouwd

Die waren tot aan de Tweede Wereldoorlog in gebruik. Als het gebied tot kniehoogte onder water werd gezet, zouden de wegen en sloten niet zichtbaar zijn. Voor aanvallende troepen die kanonnen en granaten meesleurden was het vrijwel onmogelijk door het natte gebied te trekken of te varen. De linie bestaat dus voornamelijk uit gebieden die onder water gezet konden worden, maar dit was niet overal mogelijk. De forten beschermden de waterkeringen en de inlaatpunten die niet onder water konden worden gezet.