Hoe hou je door de eeuwen heen een fort nuttig en functioneel?

Oorlogvoering veranderd, en daarmee ook de forten

In de loop van de 19de en begin 20ste eeuw werden forten vaak aangepast aan nieuwe wapens en aanvalsmethoden. In de tweede wereldoorlog noemde men de beroemde B-17 zelfs het "Vliegende Fort".

Groepsschuilplaatsen en kazematten van gewapend beton

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog werden er nog groepsschuilplaatsen en kazematten van gewapend beton gebouwd. Dit werd gedaan om de waterlinie up-to-date te maken. Bij de Duitse aanval op Nederland in 1940 bleek de Waterlinie evenwel door de tijd achterhaald.

Een blik op Fort Hoofddijk toont iets opmerkelijks

Het is laag gebouwd. Dat is bij meer forten het geval. Zo zien ze er voor een onoplettende voorbijganger uit als een geringe verhoging van het landschap. De bomen hadden ook tot taak als camouflage te dienen. Op de foto zie je een overzicht van het fort Hoofddijk te Utrecht in 1970, vanaf het universiteitsgebouw Transitorium II (Heidelberglaan 2), met op de voorgrond de Leuvenlaan en links de Budapestlaan en het Mathematisch Instituut van de Rijksuniversiteit Utrecht (Budapestlaan 6).

Het fort is en was altijd ook begroeid met bomen en struiken

Er werd veel aandacht besteed aan de beplanting vanwege haar functionele karakter. Planten met uitgebreide wortelstelsels werden aangeplant om het effect van granaatinslagen te beperken. De wortels hielden de grond vast waardoor de dekking gehandhaafd bleek.