Werfkelders aan de Oudegracht
Oudegracht
Bijgedragen door
De werven en werfkelders aan de Oudegracht zijn uniek. — Op zonnige dagen kun je er op een van de vele terrassen aan het water iets drinken of een hapje eten, maar dat was vroeger wel anders. Toen waren de werven één lang- gerekte haven waar druk werd gehandeld.
De werven zijn niet in één keer aangelegd, maar vanaf de middeleeuwen langzaamaan uitgebreid. Het begon met een gracht. Een klein deel was er al, daar waar de Rijn stroomde; de rest werd gegraven. Het zand dat dat daarbij vrijkwam werd langs de kade neergelegd, als een soort dijk.
Langs de gracht, die pas later de Oudegracht zou gaan heten, meerden schepen af met allerlei handelswaar aan boord. Ontzettend handig, natuurlijk, zo midden in de stad, maar de goederen moesten wel iedere keer over het naastgelegen dijkje worden gesjouwd om in de kelders van de grachtenhuizen terecht te kunnen komen. Dat kon slimmer! Uiteindelijk kwam iemand op het idee om tunnels te graven vanaf de gracht, onder de straat door, zo naar de huiskelder. Die tunnels groeiden uiteindelijk uit tot kelders met aan het water een werf, een soort kade, waar de goederen kon- den worden gelost.
Eeuwen later ging de handel steeds minder over het water en raak- ten de werven langzaam in verval. De werven waren privé-eigendom en werden voor verschillende doeleinden gebruikt. Het was een bonte aaneen- schakeling van schuurtjes, schuttingen en tuintjes. In sommige werfkelders woonden zelfs mensen.
In 1948 besloot de gemeente de werven aan te kopen om ze te restaureren en bestraten. Ook de werfmuren knapten ze op. Zo ontstond het gelijkvormige karakter van de werven langs de Oudegracht. En sindsdien mag je er ook gewoon overheen lopen, want het is geen privé-eigendom meer.
De enige vrachtboot die tegenwoordig nog over de Oudegracht vaart, is de bierboot die de cafés en restaurants bevoorraadt. Proost!
Tekst: Mathijs Meinderts
