Unie van Utrecht: de bouw van kasteel Vredenburg
Catharijne Esplanade
Unie van Utrecht: de bouw van kasteel Vredenburg
Catharijne Esplanade, Utrecht
'Als je goed kijkt kun je in de Catharijnesingel, die onder Hoog Catharijne doorloopt, de restanten van een kasteeltoren zien*, de noordwest toren om precies te zijn. Hier heeft ooit het kasteel Vredenburg gestaan. Toen ik nog jong was, is dat kasteel gebouwd om onze stad te beschermen. Maar toen ik eenmaal wat ouder werd, begreep ik dat het beschermen van de stad niet de enige functie van het kasteel was. Er werd natuurlijk niets voor niets een Spaans leger van de nieuwe landsheer in het kasteel geplaatst. Dat leger was daar om ons in bedwang te houden! Nou, met Karel V ging dat nog wel goed, maar toen zijn zoon het voor het zeggen kreeg, nam hij de vervloekte Spanjaarden mee. De hel brak los, hoor! En weet je wat ik toen heb gedaan?'
Utrecht was aan het begin van de zestiende eeuw een oproerige stad. Hier kwam verandering in toen Karel V in het jaar 1528 de macht overnam. De nieuwe landsheer belooft de stad te beschermen voor aanvallen van buitenaf en laat er geen gras over groeien. Een jaar later begint de bouw van kasteel Vredenburg. Het kasteel krijgt een dubbelfunctie: het heeft niet alleen tot doel om de stad te versterken tegen aanvallen van buitenaf, maar ook om het gezag van Karel V te handhaven. Het wordt een dwangburcht waar Spaanse soldaten worden gelegerd die eventuele onrust onder de Utrechters kan neerslaan. Het resultaat is een haat-liefde verhouding tussen de Utrechters en hun nieuwe landsheer. De haat krijgt de overhand nadat Filips II zijn vader in 1556 heeft opgevolgd. Filips legert Spaanse soldaten in Vredenburg en richt de kanonnen op de stad. Dit zorgt wederom voor onrust.
*De restanten van kasteel Vredenburg zijn te zien in Hoog Catharijne, door de zij-ingang bij TivoliVredenburg te betreden. Tussen de twee middelste waterbassins is een doorkijk naar de Catharijnesingel, daar zie je de resten van de kasteeltoren in het water.
