Het stadhuis van Utrecht heeft twee gezichten. Klassiek aan de voorkant, de Stadhuisbrug, en modern aan de achterkant, het Stadhuisplein.
Aan de voorkant is nog goed te zien dat het stad- huis uit meerdere gebouwen heeft bestaan. Het oudste stenen gebouw was Huis Lichtenberg, een handelshuis langs de Rijn. De Oudegracht was er toen nog niet.
Het huis groeide uit tot een stadskasteel met meerdere gebouwen, ver- gelijkbaar met het grote middeleeuwse huis Oudaen, verderop aan de gracht. Een van die huizen was Huis Hasenberg, op de hoek van de Stadhuisbrug. In 1343 kwam daar de rechtbank in. De kelders werden gebruikt als gevangenis.
In de zestiende eeuw, toen de raad op last van Karel V naar het gebouwencomplex verhuisde, kreeg het definitief de functie van stadhuis. Stadsbouwmeester Willem van Noort ontwierp voor Huis Hasenberg een prachtige renaissancegevel. De gebouwen Klein en Groot Lichtenberg kregen alleen wat renaissanceversierselen, waaronder het balkon. Vandaar werden belangrijke besluiten en vonnissen bekendgemaakt.
In 1713 werd in het stadhuis na anderhalf jaar onderhandelen de Vrede van Utrecht getekend, een internationaal vredesverdrag dat een eind maakte aan diverse godsdienstoorlogen en de kwestie rond de Spaanse troonopvolging. In 1830 werd er opnieuw grondig verbouwd. De bruingrijze gevel met de hoge zuilen uit dat jaar doen denken aan een Griekse tempel. En eind vorige eeuw nam de Spaanse architect Enric Miralles het stadhuis opnieuw onder handen. Van het doolhof aan gebouwen probeerde hij één overzichtelijk gebouw te maken.
Het stadhuis is nog steeds in gebruik. De gemeenteraad, democratisch gekozen door alle Utrechters van achttien jaar en ouder, bepaalt wat er in Utrecht moet gebeuren. En ze houdt in de gaten of de burgemeester en haar wethouders hun werk goed doen. Wil je weten hoe een stad wordt bestuurd? Ga dan naar een van de rondleidingen voor kinderen die regelmatig worden gegeven.
Het stadhuis wordt ook gebruikt voor kleinschalige concerten en tentoon- stellingen, en in een van de twee trouwzalen kun je elkaar het jawoord geven.

Tekst: Mathijs Meinderts