Maliepoort

Brigittenstraat

De Brigittenstraat is genoemd naar het Brigittenklooster dat in de vijftiende en zestiende eeuw aan de zuidzijde van de straat lag, tussen de Nieuwegracht en de Nieuwekamp. Dirk van der Burg tekende het oostelijke gedeelte van de Brigittenstraat, tussen de Nieuwekamp en het Lepelenburg. Hij stond ongeveer halverwege de straat, ter hoogte van nummer 15.

readMore

Links, aan de noordzijde, staan twee grote woonhuizen waarvan de ingang met een trap is te bereiken. Deze zijn nog te herkennen in de huidige panden Brigittenstraat 22 en 24. De bredere, wat lagere gevel daarnaast is later opgegaan in de zijgevel van het zogeheten Universiteitshuis aan het Lepelenburg, oorspronkelijk het woonhuis dat de bankiersfamilie Kol daar rond 1850 had laten bouwen en tegenwoordig een appartenementengebouw. Het hoofdelement van de tekening is het huis Lepelenburg dat is samengesteld uit verschillende onderdelen op een U-vormige plattegrond. Het gaat gedeeltelijk achter de tuinmuur schuil. De hoofdvleugel met twee bouwlagen stond aan de Brigittenstraat. In de hoek tussen de twee andere vleugels stond een traptoren waarvan het achtkantige bovenste gedeelte met twee verdiepingen als uitkijktoren diende.

Groot Lepelenburg was in 1609 gekocht door meester Frederick Brunt, een welgestelde Utrechtse advocaat. Deze bestemde een groot deel van zijn vermogen voor de bouw van een aantal woningen voor behoeftige stadgenoten. Op zijn erf en op het terrein van het naastgelegen, voor dit doel verbouwde en gedeeltelijk afgebroken huis Klein Lepelenburg, dat hij in 1621 had gekocht, liet hij een rij kameren bouwen die naar hem de Bruntenhof werden genoemd. Het huis Groot Lepelenburg is in 1800 gesloopt. Rechts staat een huis met een trapgevel aan de zuidzijde van de straat. Dit huis, tegenwoordig nummer 17, werd korte tijd ook Klein Lepelenburg genoemd.

De Brigittenstraat eindigde bij de Maliepoort, de toegang tot het bolwerk Lepelenburg. Op de tekening is de stadszijde van de poort te zien zoals die er na de verbouwing van 1664 uitzag. Daarboven is het dak van het Stadstimmerhuis zichtbaar. Dat stond op het bolwerk Lepelenburg, dicht bij de stadsmuur. Lepelenburg was een van de vijf aarden bolwerken die in 1579 op dringend advies van de stadhouder Willem van Oranje waren aangelegd om de stad beter te kunnen verdedigen. Later werd de Maliepoort een belangrijke doorgang voor studenten om de in 1637 aangelegde Maliebaan te kunnen bereiken. De Maliepoort is bij het afbreken van de stadsmuur en het afgraven van de wal in 1830 gesloopt.

De tekening geeft ook informatie over de bestrating van de wegen. Er zijn diverse stroken voor verschillend gebruik te zien: in het midden een baan van grote keien, bestemd voor karren en koetsen en aan beide kanten een baan van kleine bakstenen, bedoeld voor voetgangers. Aan de buitenkant, tegen de huizen en de tuinmuur, liggen de stoepen waarop ook de buitentrappen staan. Die horen bij de aangrenzende huizen.

storiesForLocation

De Maliepoort

exploreArea