Centraal Israëlitisch Weeshuis
Nieuwegracht 92
Centraal Israëlitisch Weeshuis
Nieuwegracht 92
Dit gebouw was het Centraal Israëlitisch Weeshuis. Het weeshuis werd in 1871 opgericht om Joodse kinderen zonder ouders op te vangen. Er konden 50 kinderen in het weeshuis wonen. Het Joodse echtpaar Bernard Salomon en Judik Themans runde tijdens de Tweede Wereldoorlog het weeshuis. Ze hadden zelf twee kleine kinderen, Leon en Sonja. Tijdens de oorlog woonde de familie Themans hier, samen met zo’n 70 weeskinderen en 10 verzorgers. Er woonden inmiddels ook gevluchte Joodse kinderen uit Duitsland in het weeshuis.
In 1942 werd het weeshuis door de Duitse bezetter ontruimd. Voor Joodse kinderen was geen plaats meer in de stad. Het gebouw werd met hakenkruizen en V's ('Victorie voor Duitsland') beklad. De sporen zijn aan de zijkant van het gebouw nog te zien. De familie Themans, de kinderen en de verzorgers werden naar Amsterdam gebracht. Daar woonden ze nog een tijdje, maar uiteindelijk werden ze in 1943 opgepakt en afgevoerd naar Westerbork. Bernard en Judik kregen de kans om hieraan te ontsnappen, maar dat deden ze niet. Ze bleven bij hun weeskinderen. Ze betaalden voor hun moed en toewijding met hun leven. Alle weeskinderen, de verzorgers en het gezin Themans komen om in concentratiekampen.
De deportatie van de Themansen en de kinderen was niet het einde van de Joodse geschiedenis van dit gebouw. Nu is het gebouw van de Liberaal Joodse Gemeente.
Lees meer over het gezin Themans bij Stichting Stolpersteine Utrecht.
