Mussert werd in 1894 geboren in een gereformeerd gezin. Na een mislukte poging om beroepsofficier te worden (hij was te klein), studeerde hij Waterbouwkunde in Delft. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, meldde Mussert zich als vrijwilliger, maar opnieuw schopte hij het niet ver. Politieke aspiraties had hij in eerste instantie helemaal niet, hij ging aan de slag als ingenieur bij de Rijkswaterstaat. 
In 1917 maakt Mussert zijn eerste verontrustende levenskeuze: hij trouwde met zijn achttien jaar oudere tante Maria Witlam, de zus van zijn moeder. Tijdens de oorlog leidde dit tot spotprenten met teksten als: 'Wie het ras zuiver wil houe, moet met zijn tante trouwe'. Veertien jaar later, in 1931, richtte Mussert samen met Cornelis van Geelkerken de fascistische NSB op. Nederland moest vooral nationalistischer en minder democratisch en bureaucratisch worden. Mussert was een bewonderaar van Hitlers nationaalsocialisme, maar geen uitgesproken voorstander van antisemitisme. Dit veranderde na zijn eerste ontmoeting met Hitler in 1936, de 42-jarige Mussert was er diep van onder de indruk. Vanaf dat moment kon de Führer op de onbeperkte steun van Mussert en zijn NSB rekenen. Na de Nederlandse capitulatie op 10 mei 1945 riep Mussert zichzelf uit tot de grote leider van Nederland. Hij hield kantoor aan Maliebaan 35, met een typische neoclassicistische inrichting. Maar, Anton Mussert werd vooral door zichzelf heel serieus genomen. De Duitsers gaven hem het liefst zo min mogelijk invloed. Desondanks wist Mussert met zijn NSB veel schade aan te richten.

Mussert bleef een kleine man van formaat en politieke macht. Hij was bovenal ijdel en miste de politieke macht en het karakter om uit te groeien tot een soort 'Grote Leider', een 'Nederlandse Hitler'. Dit maakt Mussert geen onschuldige man. Zijn beperkte persoonlijke politieke invloed moet niet worden verward met zijn algemene invloed op de Nederlandse samenleving. Mussert nam bewust een haatdragende, fascistische ideologie aan, normaliseerde en verspreidde die ideologie in Nederland en verenigde haar aanhangers. Hij bood het nationaalsocialisme en antisemitisme in Nederland een openlijk platform, nog voor de oorlog begon. De NSB was daarna, tijdens de oorlog, een belangrijke medewerker aan de bezetting. NSB'ers in machtsfuncties ondersteunden het regime, door onderdrukkende maatregelen uit te voeren, op te leggen en te handhaven en de Jodenvervolging te steunen. NSB'ers die het regime steunden maakten het moeilijk voor andere burgers om verzet te plegen, tenslotte moest je kostte was het kost vermijden dat de fanatieke NSB-bakker op de hoek doorhad dat je onderduikers op zolder had zitten. Daarnaast was er de schade die de NSB aanrichtte via propaganda onder burgers, onder andere via propagandafilms in bioscopen, en in het bijzonder bij kinderen via de Nationale Jeugdstorm. Het was niet uitzonderlijk als oudere jongens van de Jeugdstorm na hun achttiende verjaardag overstapten op de Waffen-SS. Tijdens de oorlog zou de NSB uitgroeien tot een partij met maar liefst 75.000 leden. De Jeugdstorm had 12.000 tot 16.000 leden, bijna allemaal kinderen van NSB'ers.

Anton Mussert zou zijn eigen ambities uiteindelijk niet overleven. Een speciaal gerechtshof veroordeelde hem tot de doodstraf, op 7 mei 1946 werd hij gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte. Hij kreeg een naamloos graf.